Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką
24/03/2021 | Na stronie od 24/03/2021
Ulmowie, fot. zbiory cyfrowe Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej
Źródło: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
24 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Dzień ten związany jest z tragicznym losem rodziny Ulmów oraz ukrywanych przez nich Żydów we wsi Markowa na Rzeszowszczyźnie, którzy 24 marca 1944 r., w wyniku donosu, zostali zamordowani przez Niemców.
Święto państwowe, którego celem jest upamiętnienie wszystkich tych, którzy z narażeniem życia udzielali Żydom pomocy podczas niemieckiej okupacji, ustanowione zostało z inicjatywy Prezydenta RP Andrzeja Dudy w 2018 roku. We wstępie do podpisanej przez Prezydenta ustawy czytamy:
"W hołdzie Obywatelom Polskim – bohaterom, którzy w akcie heroicznej odwagi, niebywałego męstwa, współczucia i solidarności międzyludzkiej, wierni najwyższym wartościom etycznym, nakazom chrześcijańskiego miłosierdzia oraz etosowi suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej, ratowali swoich żydowskich bliźnich od Zagłady zaplanowanej i realizowanej przez niemieckich okupantów".
Data wybrana na dzień obchodów nawiązuje do tragicznej historii Wiktorii i Józefa Ulmów, ich szóstki dzieci oraz ośmiorga Żydów, których Ulmowie przez dwa lata ukrywali na poddaszu swojego domu w Markowej. Dokładnie 77 lat temu, 24 marca 1944 roku, Niemcy zamordowali polską rodzinę i ukrywających się Żydów. Egzekucja, którą przeprowadzono w następstwie rewizji, przed domem Ulmów, była wynikiem donosu polskiego „granatowego” policjanta.
Historia Ulmów oraz innych Polek i Polaków zamordowanych za pomoc Żydom >>
Muzeum POLIN upamiętnia Polaków ratujących Żydów podczas Zagłady na Portalu Polscy Sprawiedliwi, gdzie udostępnia niemal 1000 historii pomocy, szczegółowo omawiając zróżnicowanie postaw wobec Żydów podczas Zagłady. Co roku z okazji Dnia Pamięci przybliża historie Polek i Polaków, których dotknęła najcięższa z niemieckich represji – kara śmierci za pomoc Żydom.
W tym roku do katalogu historii osób represjonowanych Muzeum dodaŁo nowe opracowanie na temat zbrodni w Nowym Bidaczowie niedaleko Biłgoraja (woj. lubelskie), gdzie 19 grudnia 1942 r. Jan i Maria Wróblowie zostali brutalnie zamordowani przez Niemców razem z ukrywaną przez nich trzyosobową żydowską rodziną.