Polska Rada Chrześcijan i Żydów składa zażalenie na umorzenie przez KUL postępowania w sprawie wypowiedzi ks. Guza o mordach rytualnych
30/10/2020 | Na stronie od 30/10/2020
KUL umarza postępowanie w sprawie wypowiedzi ks. Guza o mordach rytualnych
Pismo współprzewodniczących Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów
W piśmie z 30 października br. współprzewodniczący Rady zwracają uwagę, że w swoim uzasadnieniu rzecznik dyscyplinarna „poświęca wiele miejsca kwestii tego, czy prof. Guz powoływał się na autorytet uczelni, a tym samym, czy jego wypowiedź podlega rzeczowej właściwości oceny rzecznika”.
Tymczasem „zakreślenie podstawy prawnej wyłącznie do Statutu KUL jest w ocenie składających zażalenie niewystarczające, ponieważ postępowanie dyscyplinarne ma charakter nie tylko represyjny, quasi-karny, ale także etyczny, w związku z czym ocena wypowiedzi prof. Guza winna zostać dokonana także z perspektywy przyjętych w środowisku norm etycznych zebranych w «Kodeksie etyki pracownika naukowego» Polskiej Akademii Nauk”.
„Warto tutaj nadmienić, że w ocenie dorobku pracownika naukowego bierze się pod uwagę nie tylko jego badania naukowe sensu stricto, ale także popularyzację nauki. Tak więc również w trakcie spotkania o charakterze popularyzatorskim obowiązują go normy etyczne, którymi winien kierować się naukowiec. Pominięcie w ocenie postępowania prof. Guza norm etycznych zebranych we wspomnianym Kodeksie należy uznać za rażące uchybienie w postępowaniu wyjaśniającym” – czytamy w zażaleniu.
W ocenie Rady „w trakcie prezentowanego wykładu prof. Guz nie dopełnił obowiązku staranności w prezentowaniu wiedzy podpartej jego autorytetem naukowym”. Co więcej, „uchybił zarówno obowiązkowi obiektywizmu, jak również zaleceniu sprzeciwiania się poglądom sprzecznym z wiedzą naukowa, a nawet wręcz przeciwnie: utrwalił panującą ignorancję w tym zakresie”.
Wypowiedzi ks. Guza nie były opiniami „osoby prywatnej”, ale są nierozerwalne z pełnionymi przez niego funkcjami: pracownika naukowego uczelni katolickiej oraz duchownego Kościoła, którego władze na przestrzeni wieków przeciwdziałały przypisywaniu Żydom mordów rytualnych
Polska Rada Chrześcijan i Żydów
Autorzy zażalenia nie zgadzają się z opinią rzecznik, że w wypowiedzi ks. Guza „nie można odnaleźć akcentów nawołujących do nienawiści na tle rasowym”. „Prawdą jest, że wypowiedź ta nie ma charakteru apelatywnego, nie jest bezpośrednim wezwaniem do pogromów itd. Należy jednak wziąć pod uwagę, że wezwanie do nienawiści nie musi się dokonywać explicite ani w sposób leksykalny, ani z użyciem określonych form gramatycznych” – argumentują.
Nie zgadzają się z konkluzją uzasadnienia, że czyny zarzucane duchownemu mają „znikomą szkodliwość społeczną”. Szkodliwość tę – podkreśla Rada – należy „uznać za znaczną, i to z wielu powodów”: „dotyczy kwestii bardzo często powracającej w debacie publicznej”, zaś „wypowiedź prof. Guza jako nauczyciela akademickiego siłą rzeczy będzie wykorzystywana jako argument naukowy”; „to wypowiedź godząca wprost w kanon etyczny uniwersytetu, który opiera się na wartościach chrześcijańskich”; „jest nadal dostępna w sieci, co pozwala na jej powtarzanie, cytowanie i powielanie”.
„Brak reakcji dyscyplinarnej uniwersytetu wobec własnego profesora – a za taki brak należy uznać, mimo wcześniejszych wypowiedzi rzecznik prasowej KUL z dnia 16.11.2018 r., umorzenie postępowania wyjaśniającego – zostanie odebrane jako instytucjonalna i naukowa legitymizacja rzeczonej wypowiedzi prof. Guza” – czytamy w zażaleniu. Ponadto „przedłożony przez ks. prof. Guza przykładowy wyrok z 22 maja 1747 r. oraz argumentacja odnosząca się do faktu, że «wyrok taki nie został przez RP poddany weryfikacji», godzi nie tylko w zdrowy rozsądek, ale i elementarną akademicką uczciwość, do której wystarczy znajomość historii objętej podstawą programową szkół średnich. Jakkolwiek w polskim systemie prawnym nie istniała forma prawna «weryfikacji» wyroku, to powyższe stanowisko obwinionego należy rozumieć jako interpretację, że wyrok niezaskarżony jest prawomocny oraz domniemywać należy prawdziwość treści orzeczenia i ustalonego w toku procesu stanu faktycznego”.
Zdaniem Krajewskiego i Nosowskiego ks. Guz pomija dwie zasadnicze kwestie: „Pierwsza to metody, jakimi zbierano materiał dowodowy – najczęściej wymuszano je torturami lub innymi środkami przymusu. Drugą kwestią jest nieuzasadnione domniemywanie ciągłości systemów prawa. Polska utraciła suwerenność od 1795 roku, a odzyskawszy ją po roku 1918, nie dokonała rewizji systemu prawnego – w tym oceny praworządności i prawomocności orzeczeń sądów I Rzeczypospolitej” – tłumaczą autorzy zażalenia.
Analizowane wypowiedzi ks. Guza nie były opiniami „osoby prywatnej” obwinionego, ale są „nierozerwalne z pełnionymi przez niego funkcjami społecznymi: pracownika naukowego uczelni katolickiej oraz duchownego w Kościele Rzymskokatolickim” – przypomina PRChiŻ – a „mając powyższe na uwadze, nie można pominąć szeregu inicjatyw podejmowanych przez władze Kościoła na przestrzeni wieków w celu przeciwdziałania przypisywaniu Żydom mordów rytualnych”.
„Kwestia przypisywania Żydom mordów rytualnych została skutecznie zdekonstruowana zarówno na gruncie nauk historycznych, jak i antropologii. Dlatego nie ulega wątpliwości, że replikowanie w przestrzeni publicznej pozostających jakoby «bez odpowiedzi» pytań, czy też innych konstrukcji erystycznych pozostawiających przestrzeń interpretacyjną do stworzenia wrażenia «prawdziwości» mordów rytualnych jest działaniem celowym, dotkliwie godzącym w etos akademicki, jak również pozostaje niepołączalne z Magisterium Kościoła. Pozostawienie bez dalszego biegu przedmiotowej sprawy, w sposób trwały i głęboki godzi w dobre imię Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II” – pisze Rada.
Zwraca uwagę, że w uzasadnieniu postanowienia o umorzeniu nie ma żadnego wyjaśnienia przewlekłości toczącego się postępowania. Zgodnie z ustawą postępowanie wyjaśniające powinno zakończyć się w terminie 6 miesięcy od dnia jego wszczęcia. W sprawie ks. Guza zostało wszczęte 28 listopada 2018 r., więc powinno się skończyć do 31 maja 2019 r. A trwało aż do października 2020 br."
DJ ("Więź")
Czytaj więcej: Polska Rada Chrześcijan i Żydów składa zażalenie. KUL umarza postępowanie w sprawie wypowiedzi ks. Guza o mordach rytualnych. W czym rzecz.