Paweł Piotr Reszka "Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota"

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Spotkanie w ramach cyklu Czytelnia POLIN poświęcone głośnemu, wstrząsającemu reportażowi o poszukiwaczach złota na terenach byłych obozów zagłady. Z autorem książki "Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota" Pawłem Piotrem Reszką rozmawiać będzie Magdalena Kicińska.

22 stycznia 2020 (środa), godz. 18.00, wstęp wolny

Ona: - Czy chodzenie tam to był grzech? Jak one już były martwe a tu bida była, to nie jest grzech. Tak se myślę. A pan myśli, że to był grzech, rąbać te ciała, szukać tam grosza jakiegoś?

Ja: - To ludzie byli.

Ona: - Ale nieżywe.

"To nie były incydenty ale proceder, który, niemal na masową skalę, trwał przez lata. Na terenie byłych obozów zagłady w Sobiborze i Bełżcu, w mogiłach setek tysięcy ofiar mieszkańcy pobliskich wsi i przyjezdni prowadzili wykopki w poszukiwaniu "żydowskiego złota". "Na Icki" chodzili ojcowie i synowie, sąsiedzi, mężczyźni, kobiety i dzieci. Prochy zmieszane z ziemią przepłukiwali w rzece lub specjalnie wykopanych dołach, tzw. płuczkach. Paweł Piotr Reszka, laureat Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, w swojej nowej książce zbiera głosy układające się w przerażającą opowieść o zobojętnieniu, które pozwala traktować masowe mogiły jak złotonośne pola. Nie osądza jednak, lecz szuka odpowiedzi na pytania: jak to możliwe, że po Zagładzie mogła przyjść "gorączka złota", co kierowało kopaczami i co dzisiaj myślą o tym ich potomkowie.

"Mi to obojętne. To nie ja zrobiłem" mówi syn jednego z tych, którzy naruszali ziemię w poszukiwaniu złota Żydów. Reporter szuka kogoś, kogokolwiek, kto powiedziałby dzisiaj: "To było zło". I może jeszcze: "Nie powinniśmy". Zagląda do dołów, które do dziś można znaleźć w lasach Sobiboru, Bełżca i widzi w nich otchłań, która nadal, osiemdziesiąt lat po t a m t y m się nie zamknęła. Im dalej w lekturze, tym wyraźniej widać, że to reporter i jego upominanie się o szacunek dla zmarłych jest jasnym promieniem owej mrocznej opowieści. A naszym obowiązkiem - towarzyszenie mu w tej samotnej podróży."

Magdalena Kicińska

"Jak można trzymać w dłoni, nad grobem kawałek metalu z ludzkiej szczęki i nie łączyć go z człowiekiem? Jak to możliwe, że tyle lat po wojnie ludzie nie byli w stanie odróżnić dobra od zła? – pyta Paweł Piotr Reszka. Nikogo i niczego nie usprawiedliwia. Ale usiłuje zrozumieć. Czy mu się udaje? Da się to wszystko pojąć? "Płuczki" to porażające świadectwo. Solidny, dojrzały reportaż."

Wojciech Tochman

Paweł Piotr Reszka (ur. 1977) – reporter "Dużego Formatu", były wieloletni dziennikarz lubelskiej "Gazety Wyborczej", laureat Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki za książkę "Diabeł i tabliczka czekolady" (2016), trzykrotnie nominowany do Nagrody Grand Press w kategorii reportaż prasowy. Absolwent historii na Uniwersytecie im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz podyplomowych studiów dziennikarskich na Uniwersytecie Warszawskim.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Agora.