Pisanie o tym nie jest na siły Żyda
25/02/2019 | Na stronie od 25/02/2019
Dyskusja wokół książki Mordechaja Canina"Przez ruiny i zgliszcza - podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce" z udziałem autorki przekładu, prof. Moniki Adamczyk-Garbowskiej (UMCS), oraz dr Heleny Datner i Marty Janczewskiej (ŻIH).
Żydowski Instytut Historyczny Tłomackie 3/5, 00-090 Warszawa, 19:00-19:30.
Jeździłem po ruinach i zgliszczach stu zgładzonych gmin żydowskich w Polsce. Byłem pierwszym i jedynym pisarzem żydowskim, który odbył taką podróż, ale nie podróżowałem jako Żyd. Mój brytyjski paszport, jaki miałem wówczas w kieszeni, pozwolił mi udawać angielskiego dziennikarza — tak zaczyna swoją książkę Mordechaj Canin. Pisarz i dziennikarz, uczestnik kampanii wrześniowej, który podczas wojny dotarł przez Japonię do Palestyny, w latach 1945–1947 kilka razy przyjeżdżał do Polski, by zobaczyć i opisać kraj po Zagładzie. Swoje relacje drukował w nowojorskim „Forwerts”. Zbiór tych tekstów, wydany w Izraelu w 1952 roku, ukazał się w polskim przekładzie po raz pierwszy.
Pisząc o przeszukiwaniu przez „łowców skarbów” ludzkich prochów w pobliżu dawnych obozów zagłady, wyznaje: pisanie o tym nie jest na siły Żyda [...]. Może za jakiś czas, kiedy ten koszmar się oddali, w następnych pokoleniach znajdzie się jakiś autor, historyk, który będzie w stanie opracować ten rozdział i go opisać – jako dokument straszliwego upadku człowieka w dwudziestym wieku. Dziś, gdy coraz liczniejsi historycy „opracowują i opisują ten rozdział”, świadectwo Canina nadal jest wyjątkowe – przez swoją bezpośredniość i przez perspektywę ocalałego z Zagłady. Pisane ponad siedemdziesiąt lat temu teksty pokazują źródło dzisiejszych postaw i sporów.
Zapraszamy na dyskusję wokół książki, która odbędzie się 14 lutego o godz. 18.00.